Wystawa "Każdy krok zostawia ślad" czyli krótka historia obuwia

Będąc w Gdańsku na wczasach przypadkiem znalazłam informację o wystawie w Domu Przyrodników, będącym oddziałem Muzeum Archeologicznego, zatytułowaną Każdy krok zostawia ślad. Jej celem było zaprezentowanie historii zmian, jakim pod wpływem mody ulegało obuwie w ciągu kilku stuleci. Przemiany te zostały przedstawione na podstawie wykopalisk archeologicznych dokonanych na terenie historycznej części Gdańska. W dzisiejszym wpisie chciałam po krótce opisać tą wystawę i moje wrażenia z nią związane.

To, co na początku rzuca się w oczy to ciekawy sposób, w jaki opisano i sfotografowano prowadzenie wykopalisk oraz proces składania elementów obuwia, które przez setki lat uległo rozpadowi. Tym opisom towarzyszył także  krótki filmik.

Prezentacje fotograficzne to była bardzo mocna strona tej wystawy, bo dzięki niej można było dowiedzieć się wielu istotnych rzeczy, np. jakie wady stóp powstawały na skutek noszenia wymyślnego i niekoniecznie wygodnego obuwia:

Zdjęcia pozwalały na przyjrzenie się obuwiu specjalistycznemu, jak np. specjalne łyżwy ułatwiające poruszanie się po oblodzonych terenach...

... albo technikom ozdabiania i wytłaczania...

... a także zobaczyć, jak dane obuwie zostało zaprezentowane w dziełach sztuki malarskiej. Tu na przykład zostali przedstawieni panowie w butach typu poulaine, charakteryzujących się długim, spiczastym noskiem :

Z kolei na obrazie Jana Van Eycka pt.: Portret małżonków Arnolfinich  znalazły się drewniane patynki, które nakładano na buty w celu ich ochrony przed zniszczeniami i błotem:

Na zdjęciach znalazły się także modele, których na wystawie zabrakło, lub nie prezentowały się zbyt imponująco, np. drewniane patynki:

Albo buty typu poulaine, bardzo charakterystyczny typ obuwia, którego popularność przypadła na schyłek średniowiecza. Długie czuby wypychano włosiem lub mchem, aby ich końcówki były lekko zadarte. Długość noska była wprost proporcjonalna do statusu społecznego właściciela:

Kolejnym plusem wystawy jest jej oprawa multimedialna. Poza wspomnianym filmem można było interaktywnie prześledzić zmiany w obuwniczej modzie na przestrzeni wieków:

A ten punkt cieszył się popularnością zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych:) Można było poskładać dowolny typ obuwia w jedną całość:

Eksponaty zaprezentowane na wystawie pozwalają przyjrzeć się nie tylko wspaniałym efektom pracy rekonstruktorów, ale również pozwalają na lepsze poznanie konkretnych modeli obuwia i ich cech charakterystycznych w poszczególnych stuleciach. Tak na przykład wyglądał but typu poulaine (cracoves) z ok. XIV- XV w:

Jeśli dobrze się przyjrzeć, części buta zszyte są białą nicią. Jest to wyraźne oznaczenie pracy rekonstruktorów.

Tak z kolei prezentował się but półwysoki zapinany na rzemykoguziki z dodatkowym zapięciem na podbiciu, z XV w.:

A tak but niski zapinany na jeden rzemykoguzik z XV w. Jak widać, wtedy modne były długie, spiczaste noski:



Spiczaste noski wyszły z mody w XVI w. Ta część buta zresztą zawsze była najbardziej podatna na zmiany. Tak wyglądał popularny wtedy but typu mule:



A tak but niski, należący do typu obuwia Tudorów z I poł. XVI w.

Na zdjęciu poniżej widać buty bardzo niskie należące również do rodzaju butów Tudorów. Moda na nie zapanowała ok. 1480 roku i charakteryzowały się tym, że były bardzo płytkie, mocno wycięte i miały bardzo szeroki kwadratowy lub też zaokrąglony przód. Były szalenie niepraktyczne, ale zyskały popularność w całej Europie, a zwłaszcza w Anglii za czasów panowania Henryka VIII Tudora i to właśnie niemu zawdzięczają swoją nazwę. Badacze wyodrębnili ich 3 typy i nadali im oryginalne nazwy, takie jak: "krowia morda", "niedźwiedzia łapa" czy "buty rogate". Buty na zdjęciu poniżej zaklasyfikowane zostały jako "rogate" i pochodzą z I połowy XVI w. Wyobrażacie sobie noszenie takich?:)

Tutaj już nieco bardziej wdzięczny but dziecięcy wiązany na podbiciu, z XVII w:

Z XVII w. pochodzi również ten oto but z wysoką cholewką:

Można było obejrzeć także dawną pracownię szewską:

A pod koniec mała niespodzianka. Buty już współczesne, reklama firmy But S a przy okazji możliwość zaprezentowania różnicy pomiędzy obuwiem współczesnym i tym sprzed kilku wieków:

Jeśli chcecie wybrać się na wystawę poświęconą obuwiu, to będzie ona dostępna aż do 15 grudnia 2016 r. w Domu Przyrodników w Gdańsku, ul Mariacka 25/26. Więcej informacji o wystawie znajduje pod tym linkiem: http://www.archeologia.pl/wystawy/czasowe/273-kazdy-krok-zostawia-slad-obuwie-historyczne-ze-zbiorow-muzeum-archeologicznego-w-gdansku